وب نوشته های مریم جلالوندی
دل مشغولی فرهنگیوب نوشته های مریم جلالوندی
دل مشغولی فرهنگی
تفاوت نشر کاغذی با نشر رومیزی
تفاوت نشرها
تفاوت نشر کاغذی با نشر رومیزی
امروزه نشر آثار از شکل کاغذی به شیوه نشر رومیزی، یا رایانه‌ای تغییر صورت داده است. در شیوه نوین امروزی، تاحدودی، کیفیت تولید و عرضه آثار نیز، در مقایسه با نشر کاغذی، دگرگونی‌هایی به خود دیده است.
با توجه به این مقدمه کوتاه، باید یادآوری کرد که وب‌نویسی یکی از همان پدیده‌های نوین امروزی است که بیشتر ویژگی‌های چاپ و نشر را در خود دارد. در اشاره به برخی ویژگی‌های مشترکی که میان نشر کاغذی و نشر رومیزی هست، می‌توان به این موارد اشاره کرد: تولید اندیشه، نگارش، ویرایش و بازبینی نوشته، و فرض کردن مخاطبان احتمالی که این تولیدات را خواهند خواند.
اما آنچه در این میان، حد فاصل نشر کاغذی و نشر رومیزی را تعیین می‌کند، نوع عرضه این فرآورده‌هاست. در واقع، میان تولید نهایی اندیشه - که همان آماده‌سازی متن برای چاپ است- و رسیدن آن به دست مخاطب، حلقه پیونددهنده‌ای وجود دارد که به آن "نشر" گفته می‌شود. در واقع، کیفیت نشر آثار، در متون چاپی و متون رایانه‌ای، عمده‌ترین تفاوت این گونه‌های نوشتاری است.
همان‌گونه که به اشاره گذشت، کیفیت نشر در نشر کاغذی و نشر رومیزی تفاوت‌هایی دارد؛ موارد زیر از این قبیل‌اند:
۱. در نشر کاغذی، اندیشه‌ها، روی کاغذ (به‌صورت کتاب، نشریه و...) نمود پیدا می‌کند. این ویژگی در نشر رومیزی هم ممکن است صدق کند و نویسندگان وب نیز مطالب اولیه خود را، به صورت پیش‌نویس، روی کاغذ بیاورند؛ ولی در حالت کلی، می‌توان نشر رومیزی را فارغ از کاغذ و قلم دانست.
۲. فرآیند آماده‌سازی آثار نیز یکی دیگر از تفاوت‌ها در نشر کاغذی و نشر رومیزی است. در نشر کاغذی، به عللی، نوشته دست‌به‌دست می‌گردد؛ از نویسنده به ناشر، از ناشر – برای پیمودن مراحل قانونی- به اداره فرهنگ و ارشاد، و... . نهایتاً، باز ناشر و دست‌به‌دست گشتن اثر در مؤسسه نشر، از ویراستار تا حروف‌نگار و... . این فرآیند کاغذبازی، از کوتاه‌ترین زمان ممکن تا طولانی‌ترین زمان قابل تصور (چند سال)، ممکن است تداوم داشته باشد. اما نشر رومیزی، تا این حد، گرفتار فرآیند آماده‌سازی و تحت تأثیر قرارگرفتن عوامل پیش‌عرضه نیست.
لازم به توضیح است آماده‌سازی آثار چیزی نیست که در نشر رومیزی بتوان از آن چشم پوشید، بلکه در هر دو شیوه این مراحل باید پیموده شود. آنچه تفاوت‌ها را پررنگ‌تر می‌کند، چگونگی پیمودن این مراحل و زمان مورد نیازی است که باید در این زمینه صرف شود.
۳. حاکمیت قانون نیز تفاوت دیگر نشر کاغذی و نشررومیزی را آشکار می‌کند. با توجه به آنچه - در این زمینه- در ایران می‌گذرد، به نظر، نشر کاغذی قانون‌پذیرتر از نشر رومیزی است. جدا از پیچ‌وتاب‌های اداری – که در مسیر گرفتن مجوز چاپ و نشر رخ می‌دهد- باید گفت که قانونمند بودن نشر کاغذی از مزایای نسبی آن است. اگر قوانین دست‌وپاگیر عرصه چاپ و نشر، به‌نحوی اصلاح شود که نویسنده و اثر مورد حمایت قرار گیرد، قابل پیش‌بینی است که نشر رومیزی نیز قانون‌پذیرتر به فعالیت بپردازد. امروزه، عمده‌ترین ضعف قانونی در هر دو شیوه، غیر از موارد کلیشه‌ای که همگان تا حدودی با آن آشنایند، نپرداختن به مالکیت فکری صاحبان آثار است.
۴. تفاوت دیگر این دو شیوه، در ارزانی نشر رومیزی است. نشر کاغذی با توجه به هزینه‌های احتمالی چاپ و نشر، مستلزم پرداخت هزینه‌هایی است که از عهده هر کسی برنمی‌آید. این هزینه‌ها در نشر رومیزی به حداقل می‌رسد. علت اصلی این عامل را می‌توان در صرفه‌جویی و از میان برداشتن واسطه‌هایی دانست که جزو الزامات نشر کاغذی استپ